Maurello
Chrozophora tinctoria
Euphorbiaceae
Noms en français : Tournesol des teinturiers, Croton des teinturiers.
Descripcioun :La maurello es uno Euphorbiaceae que douno d'èr pulèu à l'erbo-di-toro, Heliotropium europaeum, subretout que trachis dins li champ e flouris peréu à la fin de l'estiéu. Li flour masclo e femello soun desseparado. Se recounèis à si fru en boulo, cubert de berrugo e à si péu estela (fotò).
Usanço :Emé la planto se fasié la tenchuro de viro-soulèu que servié à l'Age-Mejan à l'enluminamen di libre e tambèn pèr acoulouri lou manja. D'efèt chanjo de coulour, passo de blu à rouge, quouro lou mitan es acide (pèr acò se boutié li boursèu dins la pisso). Acò se retrobo dins lou papié Tournesol qu'utiliso la chimìo.
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Chrozophora
Famiho : Euphorbiaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterranenco-Touranieno
Ref. sc. : Chrozophora tinctoria (L.) A.Juss., 1824
Cerfuei(-de-Villard)
Chaerophyllum villarsii
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Cerfeuil de Villard.
Descripcioun :Lou cerfuei-de-Villard fai parti dóu group hirsutum, sensus lato. Se rescontro en mountagno dins li relarg umide. Au contro dis Anthriscus, li petalo soun eici escavado. Coume soun cousin, Chaerophyllum hirsutum, a li petalo ciliado e li tijo pas tacado. Pèr lou bèn destria, fau regarda li fueio que li proumiero divisioun (proche dóu pecou) soun mai pichoto que lou soubre de la fueio. Peréu lis estile soun mens long.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-de-Villard soun manjadisso. De li faire couire fai disparèisse l'asprun.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2600 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Bos fres
- Prado umido
- Ribiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Chaerophyllum villarsii W.D.J.Koch, 1837